ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ၊ ရာသီဥတု အေျပာင္းအလဲႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး
(Global Warming, Climate Change & Environmental Management)

        ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ  (Global Warming)  ျပႆနာကို ယေန႔လူသားတိုင္း ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရၿပီျဖစ္သည္။ အိုဇုန္းလႊာ ေပါက္ျခင္း၊ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႔ (Green House Gas) ထုတ္လႊတ္မႈျမင့္မားလာျခင္း၊ ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာမ်ား အလြန္အကြၽံထုတ္လုပ္သံုးစြဲျခင္း၊ ေလာင္စာဆီသံုးစက္မႈယာဥ္မ်ား မ်ားစြာအသံုးျပဳျခင္း၊ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္လာျခင္း၊ သစ္ေတာမ်ားအလြန္အကြၽံခုတ္ထြင္ျခင္း၊ ေရသယံဇာတ၊ ေျမသယံဇာတမ်ားယိုယြင္းပ်က္စီးလာျခင္း ႏွင့္ စြမ္းအင္မ်ား အလြန္အကြၽံအသံုးျပဳျခင္းမ်ားေၾကာင့္ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာျခင္းျဖစ္သည္။ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲမ်ား အျဖစ္ ကမၻာတစ္၀န္းတြင္ အပူအေအးလြန္ကဲျခင္း၊ မိုးေခါင္ေရရွားျခင္း၊ ေရလႊမ္းမိုးျခင္း၊ မုန္တိုင္းမ်ား၊ ေလဆင္ႏွာေမာင္း မ်ားျဖစ္ေပၚျခင္း၊ ေျမငလွ်င္မ်ားလႈပ္ျခင္းစေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဒဏ္မ်ားကို လူသားတို႔ ခံစားေနၾကရသည္။
        ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ(Global Warming) ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ (Climate Change) မ်ား၏အဓိကအေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕(Green House Gas) ေလ်ာ့ခ်ေရးအတြက္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ က်ဳိတိုၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က က်ဳိတို သေဘာတူညီခ်က္( Kyoto Protocol  ) ကို ကမၻာႏိုင္ငံ အမ်ားစုေပါင္း၍ ျပ႒ာန္းခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၅ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၃) ရက္ေန႔တြင္ က်ဳိတိုသေဘာတူညီခ်က္ အရ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံ ၂၆ ႏိုင္ငံ ႏွင့္ စီးပြားေရးအသြင္ကူးေျပာင္းဆဲႏိုင္ငံ (Countries with Economics in Transistion-EITS) ၁၃ ႏိုင္ငံသည္ ၄င္းတို႔ထုတ္ လႊတ္ခဲ့ေသာ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ပမာဏ၏ ၅.၂ ရာခုိင္ႏႈန္းကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ အတြင္း ေလ်ာ့ခ်ၾကရန္ သေဘာတူညီခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေက်နပ္ဖြယ္ရာ ေအာင္ျမင္မႈမရေသးေၾကာင္း ကိုေပေဟဂင္ ညီလာခံကသက္ေသ ျပဳေနသည္။
        ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ ကိုေပေဟဂင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈဆုိင္ရာ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ  တြင္ အေမရိကန္သမၼတ အိုဘားမား၊ တ႐ုတ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀န္က်ားေပါင္၊ ဘရာဇီး၊ အိႏိၵယႏွင့္ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ ကမၻာႏုိင္ငံအသီးသီးမွ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ (၁၁၅) ဦးသည္ (၁၂) ရက္အၾကာ တေနကုန္ ေဆြးေႏြးမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ အေျဖတစ္ခု မရရိွခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ားအရ သိရိွရသည္။ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈျပႆနာသည္ လူသားအားလံုးႏွင့္ သက္ဆုိင္ေသာေၾကာင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏုိင္ငံမ်ားမွ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊတ္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ပ်က္စီးေစႏုိင္ေသာ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို အတတ္ႏုိင္ဆံုး ေလွ်ာ့ခ်ၾကရမည္ျဖစ္သလုိ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ မဖြံ႕ၿဖိဳးေသာႏုိင္ငံမ်ားမွလည္း သက္ဆုိင္ရာက႑အလုိက္ အားလံုးပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လုိအပ္ပါသည္။
        ရာသီဥတုေျပာင္းလဲလာမႈမ်ား၏ အက်ဳိးဆက္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္လည္း သက္ေရာက္မႈရိွေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈႏွင့္ စုတ္ယူမႈအေျခအေနကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွ အစျပဳ၍ အမ်ဳိးသားပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးေကာ္မရွင္၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အမ်ဳိးသား ကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ား ပါ၀င္သည့္အဖြဲ႕က (Asia Development Bank) ႏွင့္(Global Environment Facility)တို႔၏ ေထာက္ပံ့မႈအရ ေလ့လာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ၎င္းတို႔ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႕ အသားတင္ထုတ္လႊတ္မႈပမာဏေပါင္း ၄၁.၅ မီဂါတန္ရိွေၾကာင္း၊ သစ္ေတာက႑တြင္ ကာဗြန္ဒုိင္ ေအာက္ဆုိဒ္ ထုတ္လုပ္မႈပမာဏေပါင္း ၆၃.၆ မီဂါတန္ႏွင့္ စုတ္ယူႏုိင္မႈပမာဏေပါင္း ၇၃ မီဂါတန္ရိွေၾကာင္း မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုမ်ား ပိုမိုမ်ားလာမည္ျဖစ္သကဲ့သုိ႔ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာသည္ႏွင့္အမွ် စြမ္းအင္းအသံုးျပဳေသာ ပစၥည္းမ်ား မ်ားျပားလာမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လုပ္မႈ ပိုမိုလာမည္ျဖစ္သည္။ ဒီဇင္ဘာ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အမ်ဳိးသားေကာ္မရွင္အစည္းအေ၀းမွ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လႊတ္မႈပမာဏကို သိရိွႏုိင္ရန္ ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရိွေၾကာင္း သိရသည္။ အဆုိပါလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္ ကုလသမဂၢဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္ (UNDP) - United Nations Development Programme) ၏ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ေငြေၾကးကူညီပံ့ပိုးမႈက ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔ ကန္ေဒၚလာ (၄) သိန္းေပးရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း လည္းသိရသည္။ အထက္ပါ ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈပမာဏ တုိင္းတာျခင္း စီမံကိန္းကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလမွစတင္ၿပီး ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ၿပီးဆံုးမည္ျဖစ္သည္။
        ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈ ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ စြမ္းအင္ေခြၽတာျခင္း၊ ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာမ်ားအစား ျပန္ျပည့္ၿမဲစြမ္းအင္မ်ား အသံုးျပဳျခင္း၊ ေနစြမ္းအင္၊ ေလစြမ္းအင္ အသံုးခ်မႈ ပိုမုိက်ယ္ျပန္႔ရန္ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ စက္႐ံုမ်ားမွစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားအား သန္႔စင္ၿပီး စြန္႔ပစ္ရန္စနစ္တက် စီစစ္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သစ္ေတာ၊ စုိက္ခင္း၊ ဒီေရေတာစုိက္ခင္းမ်ား တည္ေထာင္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားမွ ေရၾသဇာ၊ ေျမၾသဇာ ဆံုး႐ံႈး လာမႈနည္းပါးေရး နည္းပညာမ်ားအသံုးျပဳ၍ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ရန္ အသိပညာေပး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို စီမံကိန္းမ်ားခ်မွတ္၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သင့္သည္။
        ျမန္မာတႏုိင္ငံလံုး၏ ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္သည္ သစ္ေတာမ်ားဖံုးလႊမ္းေနေသာ္လည္း၊ ေရရွည္တည္တံ့ ရန္ စနစ္တက် မထိန္းသိမ္းလ်င္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမည္ျဖစ္ရာ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရအေနျဖင့္ ႀကိဳး၀ုိင္းေတာ၊ ႀကိဳးျပင္ကာကြယ္ ေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ သဘာ၀နယ္ေျမဧရိယာမ်ား သတ္မွတ္ေပးျခင္း၊ စီးပြားေရးစုိက္ခင္း၊ ေက်းရြာသံုးစုိက္ခင္းမ်ား ျပဳလုပ္၍ သစ္ေတာက႑ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုးညႇင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ အင္းေတာ္ႀကီးကန္ စိမ္းလန္းစိုေျပေရး၊ မြန္ျပည္နယ္၊ က်ဳိက္ထိုၿမိဳ႕နယ္တြင္ က်ဳိက္ထီး႐ိုး ေတာ႐ုိင္းတရိစၦာန္ ေဘးမဲ့ေတာႏွင့္ ဘီးလင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေကလာသ ေတာ႐ုိင္းတရိစၦာန္ေဘးမဲ့ေတာမ်ား၊ စစ္ကုိင္းတုိင္းတြင္ မင္း၀ံေတာင္စိမ္းလန္းစိုေျပေရး မႏၲေလးတုိင္း၊ ပုပၸါးေတာင္တ၀ုိက္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအလယ္ပုိင္း အထူးေဒသ စိမ္းလန္းစိုေျပေရး၊ ဧရာ၀တီတုိင္းတြင္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား တည္တ့ံေရးႏွင့္ ေရသယံဇာတမ်ား တည္တံ့တိုးပြားေရးအတြက္ ဒီေရေတာ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအျပင္ တျခားေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးနယ္ေျမမ်ားကို ႏုိင္ငံတ၀န္းလံုးတြင္ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွသည္။
        သုိ႔ရာတြင္ ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ားသည္ အဓိကအားျဖင့္ စား၀တ္ေနေရး အပါအ၀င္ အျခားေသာ လုိအပ္ခ်က္မ်ားအရ ေတာင္ယာမ်ားခုတ္ထြင္ျခင္း၊ လယ္ယာေျမမ်ား ခ်ဲ႕ထြင္ရန္၊ ထင္းမီးေသြး ျပဳလုပ္ရန္ သစ္ေတာမ်ား၊ ဒီေရေတာမ်ားခုတ္ထြင္ျခင္း၊ ေျမဆီၾသဇာ ခန္းေျခာက္ေသာလယ္ယာေျမမ်ားကို စြန္႔ခြာ၍ လယ္ယာေျမသစ္မ်ား ခ်ဲ႕ထြင္ရန္ သစ္ပင္မ်ားခုတ္ထြင္ျခင္း၊ စုိက္ပ်ဳိးေရး၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္လည္း ေျမၾသဇာ၊ ေရၾသဇာ ျပန္လည္ ျဖည့္တင္းႏုိင္သည့္ နည္းပညာမ်ား က်ယ္ျပန္႔စြာ အသံုးျပဳႏုိင္မႈနည္းပါးျခင္းစေသာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကုိင္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ အထက္ပါကိစၥရပ္မ်ားသည္ ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ား၏ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ အသိပညာဗဟုသုတ နည္းပါး၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ နားလည္ သိရိွသူ အနည္းစုမွာလည္း အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အေလးမထားႏုိင္ပဲ မိသားစုဆုိင္ရာ အေရးေပၚ၊ အေရးႀကီး ကိစၥမ်ားသာ ဦးစားေပးေနရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။
        သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းမႈမ်ားကို က်ယ္ျပန္႔စြာ သိရိွႏုိင္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး NGO, INGO မ်ားမွ ပညာေပးေဆြးေႏြးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံု မ်ားကို လ်င္ျမန္စြာထိေရာက္ႏုိင္ေသာ္လည္း ေက်းလက္ေဒသသို႔ ထိေရာက္မႈမွာ အတုိင္းအတာတခုထိ ေႏွးေကြးမည္ ျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုမ်ားသည္ နည္းပညာကို အေျခခံ၍ တည္ေထာင္ထားေသာ လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္ၿပီး အေျခခံအသိပညာ ဗဟုသုတ (Basic Knowledge) ရိွၿပီးျဖစ္သည္။ ေက်းလက္ေနျပည္သူမ်ား တစ္ပုိင္တစ္ႏုိင္ စုိက္ပ်ဳိး၊ ေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ေနၾကသူအမ်ားစုမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆုိင္ရာ အသိရိွသူမွာ ရာခုိင္ႏႈန္းနည္းပါးလွသည္။
        သုိ႔ျဖစ္ပါ၍ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ NGO , INGO  ၏ အသိပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား၊ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ဆထက္တပိုး တုိက္တက္အရွိန္ အဟုန္ျမင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါေစေၾကာင္း၊ အျခားေသာ က႑အသီးသီးမွလည္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ ျမင့္မားပါေစေၾကာင္း ဆႏၵျပဳပါသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရႏွင့္NGO, INGO မ်ားသာမက ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ သန္း ၆၀ ေက်ာ္ေသာ ျပည္သူမ်ားအပါအ၀င္ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းမွ လူသားမ်ားအားလံုး သက္ဆုိင္ရာက႑အလုိက္ မိမိတုိ႔ေနထုိင္ အသက္ရွင္ရာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ဂ႐ုျပဳထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္၍ အနာဂတ္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားဆီသို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ကမၻာေျမကို လက္ဆင့္ကမ္းယူေဆာင္သြားရန္ ဆႏၵမ်ားစြာျဖင့္ ေရးသားတင္ျပလုိက္ပါသည္။



                                                                                                                                           By AKK (MS)

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈ ေနာက္ကြယ္မွ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဓါတ္ေငြ႕ ႏွင့္သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ
(The CO2 Gas , Deforestation Effect behind the Climate Change)

                       ယေန႔ကြၽႏ္ုပ္တို႔ ရွင္သန္ေနထိုင္ေသာ ကမၻာႀကီး၏အပူခ်ိန္မွာ ၂၀ရာစုအလယ္ပိုင္းကာလမွ စတင္၍ သမုဒၵရာ၊ ေလထုႏွင့္ ကမၻာ့ေျမမ်က္ႏွာျပင္အပူခ်ိန္မ်ားေျပာင္းလဲလာျခင္းျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွင့္အမွ် တိုးတက္ျမင့္မား လာေနသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေက်ာက္ေခာတ္၊ ေၾကးေခာတ္မွသည္ ယေန႔နည္းပညာေခာတ္အထိ လူသားတို႔မွာ မရပ္နားေသာ စက္မႈသိပံတီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားျဖင့္ ခရီးႏွင္လာခဲ့ၾကရာ ေကာင္းက်ဳိးမ်ားစြာ ခံစားၾကရသလို ေဘးထြက္ ဆိုးက်ဳိးမ်ားစြာကိုလည္း ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရသည္။ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ား တိုးတက္ မ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရနံ၊ ေက်ာက္မီးေသြးစေသာ ႐ုပ္ၾကြင္းေလာင္စာ (Fossil Fuel) မ်ား ပိုမိုေလာင္ကြၽမ္းျခင္းျဖင့္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2)ဓါတ္ေငြ႔ထုတ္လႊတ္မႈ ပိုမိုျမင့္မားလာခဲ့သည္။ စက္မႈ၊ သိပံၸတီထြင္ဆန္းသစ္မႈမ်ားႏွင့္အတူ လူသားမ်ားအပါအ၀င္ သတၱ၀ါ မ်ားရွင္သန္ေနထိုင္ရာ ကမၻာႀကီး၏ေဂဟစနစ္ (Ecosystem) တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာေနသည္။ ၄င္းျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ အဓိကတာ၀န္ရွိသူမ်ားမွာ ကြၽႏ္ုပ္တို႔လူသားမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
                             
                   ၁၉ရာစုႏွစ္အတြင္း ကမၻာေလထုထဲရွိ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ပမာဏာသည္ ၂၉၀ PPM ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၀.၀၂၉% အျမင့္ဆံုးရွိေနခဲ့ေသာလည္း ၂၀ရာစု အလယ္ပိုင္း ၁၉၅၀ခုႏွစ္တြင္ ၃၂၀ PPM (၀.၀၃၂%)ရွိခဲ့ၿပီး၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၃၆၀ PPM (၀.၀၃၆%)အထိျမင့္တက္လာခဲ့သည္။ ေလထုအတြင္းရွိ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕မ်ား၏ သက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ၁၉၆၀ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္အတြင္း အပူခ်ိန္ ၀.၅°ဃ အထိျမင့္ တက္လာသည္။ဆက္လက္၍ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ျခင္း မရွိလွ်င္ လာမည့္ရာစုႏွစ္မ်ားအတြင္း အပူခ်ိန္ ၂° C မွ ၃°C အထိ ျမင့္တက္လာႏိုင္မည္ျဖစ္ရာ ကမၻာေျမႀကီးအတြက္ ႀကီးမားေသာ ျပသနာတရပ္ျဖစ္သည္။

                         လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္၊တ႐ုတ္၊ ဥေရာပသမဂၢအဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ား ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္၊ ဘရာဇီး၊  အႏိၵယႏိုင္ငံစသည့္ မ်ားသည္ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈအမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးစက္မႈ ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈ မ်ားျပားသကဲ့သို႔ မကၠဆီကို၊ ဘရာဇီး၊ အိႏၵယ စေသာ စက္မႈအသြင္ကူးေျပာင္းဆဲႏုိင္ငံမ်ားမွလည္း ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈအတိုင္းအတာ ျမင့္တက္လာေနသည္။ ကမၻာႀကီးကို ပ်က္စီးေစႏိုင္ေသာ အေျခခံအေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးစက္မႈႏိုင္ငံမ်ားမွ အဓိကတာ၀န္ရွိသလို ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လည္း သက္ဆိုင္ေနသည္။

                                ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားမွ ဖန္လံုအိမ္ဓါတ္ေငြ႔ (Green House Gas) ထုတ္လႊတ္မႈပမာဏ နည္းပါးေသာ္လည္း သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ (Deforestation) တြင္ ဘရာဇီး၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖီလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမ်ား                   ေနာက္ကမၻာ့အဆင့္ စတုတၳေနရာျဖင့္ရပ္တည္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖန္လံုအိမ္ဓါတ္ေငြ႕ (Green House Gas) ထုတ္လႊတ္မႈ ရင္းျမစ္မ်ား၏ ၅၈ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သည္ ေျမယာအသံုးခ်ျခင္း၊ အိမ္ယာေဖာ္ထုတ္ျခင္းႏွင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိမ္းသိမ္းေရးသုေတသီတစ္ဦးက အေျခခံအခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ ရွင္းျပထားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သစ္ေတာ၊ သစ္ပင္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္မ်ား ေပါၾကြယ္၀သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေသာ္လည္း လိုအပ္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ဳိးေၾကာင့္ သစ္ေတာမ်ားခုတ္ထြင္ခဲ့ၾကရာ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈ (Deforestation) ျမင့္မားလာသလို ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ (CO2) ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊတ္မႈ ျမင့္မားသည့္ တ႐ုတ္၊ အႏိၵယႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ နီးကပ္စြာ တည္ရွိေနေသာေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာမ်ားအျဖစ္ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈဒဏ္ကို လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ မ်ားအတြင္း ခံစားခဲ့ၾကရသည္။ ၂၀၀၉ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဂ်ာမာန္ရာသီဥတု ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕တစ္ခုမွ ထုတ္ျပန္ ေသာ အစီရင္ခံစာအရ ၁၉၉၁ခုႏွစ္မွ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ (၁၈) ႏွစ္တာကာလအတြင္း ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈ အဆိုးရြားဆံုးႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ဘဂၤလားေဒရွ္၊ ဟြန္ဒူးရပ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံပါ၀င္လာခဲ့သည္။

    ျမန္မာႏိုင္ငံ၏သစ္ေတာေျမဧကေပါင္း ၈၄.၉၅သန္းေက်ာ္၊ ဒီေရေတာဧရိယာဧက တစ္သန္းေက်ာ္ႏွင့္ တြင္းထြက္၊ေက်ာက္မ်က္၊ ေရထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားစေသာ ေျမေပၚ၊ ေျမေအာက္၊ ေရေပၚ၊ ေရေအာက္၊ သက္ရွိ၊ သက္မဲ့၊ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားသည္ လူသားတို႔၏စား၀တ္ေနေရးအတြက္ လည္းေကာင္း၊ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံမ်ားအတြက္ ကုန္ၾကမ္းမ်ားအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြရရွိေရးအတြက္လည္းေကာင္းမ်ားစြာ အေထာက္အကူျပဳေနသည္။ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလူဦးေရတိုးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် အေဆာက္အဦးမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေျမမ်ား၊ စက္႐ုံ၊ အလုပ္႐ုံမ်ား၊ လမ္းတံတား မ်ား တိုးတက္မ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ၄င္းလိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားအသံုးခ်မႈ၊ သစ္ေတာခုတ္ထြင္မႈ မ်ားပိုမိုမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ၿခံစည္း႐ုိးကာရန္၊ ငါးဖမ္းရာတြင္ အသံုးျပဳရန္၊ ေပ်ာ့ဖတ္ျပဳလုပ္ရန္၊ ထင္းမီးေသြးေလာင္စာအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္၊ စိုက္ပ်ဳိးေျမမ်ား၊ ေမြးျမဴေရးကန္မ်ားအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္စေသာ အေၾကာင္း ေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ ဒီေရေတာမ်ားကို ခုတ္ထြင္ေနၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ကြၽန္းသစ္စိုက္ခင္း၊ ရာဘာစိုက္ခင္း၊ ဆီအုန္း စိုက္ခင္းအစရွိေသာ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြရရွိေစႏိုင္ေသာ စိုက္ခင္းမ်ား၊ စားနပ္ရိကာဖူလံုေရး စိုက္ခင္းမ်ားျပဳ လုပ္ရန္အတြက္  သဘာ၀သစ္ေတာမ်ားကို ခုတ္ထြင္ျခင္းသည္လည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခုိက္ပ်က္စီးေစႏိုင္သည္။ သစ္ပင္ ခုတ္ထြင္မႈမ်ားျပားျခင္းေၾကာင့္ သစ္ေတာျပဳန္းတီးလာေသာအခါ ေဂဟစနစ္ (Ecosystem) မ်ားတျဖည္းျဖည္းယိုယြင္း လာကာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိခုိက္၍ ရာသီဥတုမ်ားေဖာက္ျပန္လာျခင္းျဖစ္သည္။

    သို႔ျဖစ္ပါ၍  သဘာ၀သစ္ေတာသယံဇာတ အလွအပမ်ားကို စနစ္တက်ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ကာ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားမ်ားကို ပိုမိုဆြဲေဆာင္ျခင္းျဖင့္ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြတိုးပြားေစႏိုင္သည္။ မီးခိုးမထြက္ေသာ သဘာ၀အေျခခံ ခရီးသြားလုပ္ငန္း (Ecotoursim) မ်ားကို ပိုမိုတိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ သဘာ၀မွရရွိထားေသာ သယံဇာတမ်ားမွာ အတိုင္းအတာအကန္႔အသတ္ရွိေနသည္။ သို႔ရာတြင္ ျပန္လည္ရရွိႏိုင္ေသာ အရင္းအျမစ္မ်ား (Renewable Racecourses) လည္းရွိရာ ေရရွည္အက်ဳိးကိုၾကည့္၍ (၀ါ) အနာဂတ္ကမၻာ ကို ေရွး႐ႈ၍ တတ္စြမ္းႏိုင္သမွ်ထိမ္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္၊ ျပန္လည္ျဖည့္ တင္းစိုက္ပ်ဳိးသြားၾကရန္ ယေန႔ကမၻာတြင္ ရွင္သန္ေနထိုင္ၾကေသာ လူသားတုိင္း ကိုယ္စီကိုယ္ငွတာ၀န္ ယူၾကရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆႏၵျပဳေရးသားလိုက္ပါသည္။


                                                                                 By  AKK (M.S)